ၽွင်းလူင်ၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း ၵၢၼ်ႇ လႄႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈၾရၢင်ႇသဵတ်ႈၶဝ် တေဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈၵႃႇၸႃႇ
ဝၼ်းၽတ်း၊ မၢတ်ႉၶျ် 28၊ 2024
ၽွင်းလူင် ၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း ဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇ ဢၼ်ႇထူဝ်ႇၼီႇ ပလိၼ်ႇၵႅၼ်ႇ ၼႆႉ ပေႃးဝူင်ႈၼႃႈတေမႃး မီးတႃႇႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်တင်း ၸွမ်ၸိုင်ႈၾရၢင်ႇသဵတ်ႈ Emmanuel Macron သေ လွင်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းပိူင်လူင်ၼႆႉ တေပဵၼ် လွင်ႈယူႇၶရဵၼ်း လႄႈ လွင်ႈၵႃႇၸႃႇ ၼႆ ထၢၼ်ၽွင်းလူင် ၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း ဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇ လႆႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမိူဝ်ႈ ဝၼ်းပုတ်ႉ လိူၼ်မၢတ်ႉၶ်ျ 27 ဝၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၽူႈမီးသုၼ်ႇလၢတ်ႈ ထၢၼ်ၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း မႅတ်ႉတိဝ်းမိတ်ႉသ်လႃႇ မွၵ်ႇလၢတ်ႈ ၽူႈဢဝ်ၶၢဝ်ႇၶဝ်ဝႃႈ တွၼ်ႈတႃႇၵမ်ႉထႅမ် ယူႇၶရဵၼ်း လႄႈ တွၼ်ႈတႃႇႁႄႉႁၢမ်ႈ လွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈၵႃႇၸႃႇ ဢၼ်တိူဝ်းယႂ်ႇမႃးယူႇၼၼ်ႉ လႄႈ ဢိၵ်ႇတင်း လွင်ႈတၢင်းလမ်ႇလွင်ႈတၢင်ႇၸိူဝ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၾရၢင်ႇသဵတ်ႈ လႆႈ ၵမ်ႉထႅမ်ၸွမ်း လွင်ႈတႃႇၵိုတ်းတိုၵ်းတႃႇသေ တီႈၼႂ်းၵႄႈ ဢိတ်ႇသရေး လႄႈ ႁႃးမၢတ်ႉသ်သေ ၽၢႆႇဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ် ဢူၺ်းလီပိူင်လူင် ဢိတ်ႇသရေးၵေႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႉ ဢၢမ်းၼၢတ်ႈဝီႇတူဝ်ႇသေ ပၢၵ်ႈပႅတ်ႈၼိူဝ် ၶေႃႈတႅပ်းတတ်း ၸုမ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ဢၼ်တုၵ်းယွၼ်း တႃႇႁႂ်ႈၵိုတ်းတိုၵ်း ၼႂ်းၶၢဝ်း မူသလိမ်ႇၶဝ် ဢဝ်သိၼ်ၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇလႆႈၶေႃႈယိုၼ်ယၼ်မႃးယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်း ၶေႃႈတွပ်ႇလၢတ်ႈ ၽူႈမီးသုၼ်ႇလၢတ်ႈ မႅတ်ႉတိဝ်းမိတ်ႉသ်လႃႇၼၼ်ႉဝႃႈ တွၼ်ႈတႃႇလႆႈ ၶေႃႈၽွမ်ႉၸႂ် ၼႂ်းၵႄႈ ဢိတ်ႇသရေး လႄႈ ႁႃးမၢတ်ႉသ်ၶဝ် ဢၼ်ပဵၼ် တႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းၸိူဝ်းထုၵ်ႇတိၺွပ်းၵႂႃႇ ႁႂ်ႈလွတ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉ မၼ်းတိုၵ်ႉပဵၼ်လႆႈယူႇ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ တီႈၼိူဝ်ၵႂၢမ်းထၢမ် ဢၼ်ဝႃႈ တီႈဝဵင်းရႃႇၾႃႇ တီႈ လႅၼ်လိၼ်ဢီးၵျိပ်ႈ ၼၼ်ႉတႄႉ ၽၢႆႇဢိတ်ႇသရေးၶဝ် ႁၢင်ႈသိုၵ်းသေ တေလႅပ်ႈ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉပႅတ်ႈလႆႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉ ၸုမ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉပႃးလဵတ်ႈသတၢႆးယူႇႁႃႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ လႆႈၶိုၼ်းတွပ်ႇ ၽူႈဢဝ်ၶၢဝ်ႇၶဝ် တီႈပၢင်ၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇဝႃႈ "လႆႈယုမ်ႇယမ်ဝႆႉၼင်ႇၼၼ်" ၼႆယူႇ။
ၽွင်းယၢမ်းၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ တီႈဝဵင်းရႃႇၾႃႇ ဢၼ်ပႃးလဵတ်ႈသတၢႆးၶဝ် မႃးသေႃႉယူႇ မွၵ်ႈလၢၼ်ႉပၢႆၼၼ်ႉ ၽၢႆႇဢိတ်ႇသရေးၶဝ် ဢဝ်မၢၵ်ႇမႃးပွႆႇသႂ်ႇ ႁိူၼ်းသီႇလင်လႄႈ လႆႈမီးလွင်ႈတိူဝ်းမႆႈၸႂ်မႃးဝႃႈ ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်း တေႁၢင်ႈသိုၵ်းၼိူဝ်လိၼ်ယဝ်ႉႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ပၢႆးယူႇလီၶဝ် ပိုၼ်ၶၢဝ်ႇဝႃႈတႄႉ တီႈၼႂ်း လွင်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇပွႆႇသႂ်ႇၼၼ်ႉ ၼႂ်းၵႃႈမုင်ႉႁိူၼ်းဢၼ်ၼိုင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းလႆႈတၢႆၵႂႃႇ 11 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ၽူႈထတ်းသၢင်ၶဝ် ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ လွင်ႈဢၼ်ဢဝ် ႁိူဝ်းမိၼ်သေ တိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းမႃးၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် ၽၢႆဢိတ်ႇသရေးၶဝ် ၼႄၵၢင်ၸႂ်ဝႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ၼိူဝ် ၶေႃႈတႅပ်းတတ်း ၸုမ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ဢၼ်တုၵ်းယွၼ််း တႃႇၵိုတ်းသိုၵ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။
ဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ် ဢူၺ်းလီၸမ်ၸႂ်ၵၼ်သုတ်းတင်း ဢိတ်ႇသရေးၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈႁၢင်ႈသိုၵ်းတေႃႇ ရႃႇၾႃႇၼႆႉ တေလႆႈပဵၼ်ၽေး ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈလွင်ႈၵူၼ်း ၼႆသေတႃႉ ၸွမ်ၽွင်းလူင်ဢိတ်ႇသရေး ပႅၼ်ႇၸမိၼ်ႇ ၼႄႇတၼ်ႇယႃႇႁု တႄႉ ႁူမ်ႈဝႃႈ ဢူၺ်းလီဝႃႇသျိၼ်ႇတၼ်ႇ ပၼ်ၽၢင်ႉဝႆႉယူႇသေတႃႉ မၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေႁၢင်ႈသိုၵ်းတေႃႇ ရႃႇၾႃႇ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။
ၽူႈမီးၸၼ်ႉဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇ လၢတ်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းပုတ်ႉၼၼ်ႉတႄႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇ ဢမ်ႇၸႂ်ႉ ဢၢမ်းၼၢတ်ႈဝီႇတူဝ်ႇလႄႈ ၶေႃႈတႅပ်းတတ်း တႃႇၵိုတ်းတိုၵ်း ၵႃႇၸႃႇၼၼ်ႉ လႆႈဢွၵ်ႇမႃးသေ ဢမ်ႇပေႃးႁိုင်ပေႃးၼၢၼ်း ၽၢႆႇၼႄႇတၼ်ႇယႃႇႁုႉ လႆႈတုၵ်းယွၼ်း တႃႇၶၢႆႉဝၼ်း ဢၼ်ပဵၼ်ၶပ်ႉမၢႆ တႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်း လွင်ႈရႃႇၾႃႇ တီႈဝႃႇသျိၼ်ႇတၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
လွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈ ဢိတ်ႇသရေး-ႁႃးမၢတ်ႉသ်ၼႆႉ မီးမႃး ႁူၵ်းလိူၼ်ၼႆႉသေ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ႁႃးမၢတ်ႉသ်ၶဝ် ၶဝ်ႈတိုၵ်း တီႈ ဢိတ်ႇသရေးပွတ်းၸၢၼ်း မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢွၵ်ႇထူဝ်ႇပႃႇ ပီၵၢႆၼၼ်ႉလႄႈ ၽၢႆႇဢိတ်ႇသရေး ၵူၼ်းလႆႈတၢႆၵႂႃႇ 1,200 သေ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၸိူဝ်းဢၼ်ထုၵ်ႇႁႃးမၢတ်ႉသ်ၶဝ် တိၺွပ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ မီးဝႆႉယူႇ 130 လႄႈ တီႈပၢင်တိုၵ်း ဢၼ်ဢိတ်ႇသရေးၶဝ် ၶိုၼ်းတွပ်ႇတႅၼ်းၼၼ်ႉတႄႉ တီႈၵႃႇၸႃႇၼၼ်ႉ ပႃးလဵတ်ႈသတၢႆးလႆႈတၢႆၵႂႃႇ 32,000 ပၢႆယဝ်ႉၼႆ ထၢၼ်ၽွင်းလူင် ပၢႆးယူႇလီ ၵႃႇၸႃႇ ဢၼ်ႁႃးမၢတ်ႉသ်ၶဝ် ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ လႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇမိူဝ်ႈ ဝၼ်းပုတ်ႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ငိူၼ်ႈငဝ်ႈတိုၼ်း
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]- Agence France-Presse. "Blinken to Discuss Ukraine, Gaza With Macron in Paris" — VOA News, March 27, 2024
- News Wires. "Blinken and Macron to discuss Ukraine support and Gaza war in Paris talks" — France 24, March 28, 2024
- VOA News. "ကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ပြင်သစ်သမ္မတနဲ့ ယူကရိန်း-ဂါဇာအရေး ဆွေးနွေးမည်" — VOA News, March 28, 2024