ၸွမ်ၽွင်းလူင် သိင်ႇၵႃႇပူဝ်ႇ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈ ၵၢၼ်ႇ လႄႈ ၶႄႇ ၸွႆႈထႅမ် ASEAN လွင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ
ဝၼ်းဢင်းၵၢၼ်း၊ ဢွၵ်ႇထူဝ်ႇပႃႇ 15၊ 2024
ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၸုမ်းဢႃႇသီႇယၼ်ႇ တိုၵ်ႉၶတ်းၸႂ် ႁႃလၢႆးၵတ်းယဵၼ် ပၼ်ႁႃမိူင်းမၢၼ်ႈယူႇၼၼ်ႉ ၸွမ်ၽွင်းလူင် မိူင်းသိင်ႇၵႃႇပူဝ်ႇ လေႃးရႅၼ်ႉဝင်ႊ တုၵ်းယွၼ်းထိုင် ဢူၺ်းလီ ဢႃႇသီႇယၼ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇ လႄႈ ၶႄႇ တႃႇႁႂ်ႈ ၸွႆႈထႅမ် တီႈႁႃလွၵ်းလၢႆးလီသုတ်း တွၼ်ႈတႃႇ လွင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။
ၸွမ်ၽွင်းလူင် မိူင်းသိင်ႇၵႃႇပူဝ်ႇ ဢၼ်ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ၵုမ် ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်း ဢႃႇသီႇယၼ်ႇ တီႈဝဵင်းၸၼ် မိူင်းလၢဝ်းၼၼ်ႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၶဝ် မိူဝ်ႈပႆႇပွၵ်ႈမိူဝ်း မိူင်းသိင်ႇၵႃႇပူဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းသဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ တပ်ႉမတေႃႇ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ မိူင်းမၢၼ်ႈ တႄႇဢဝ် ပီ 2021 ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ပူၼ်ႉမႃး 3 ပီလိူဝ်ယဝ်ႉၵေႃႈ ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းၵႄႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ လႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းတပ်ႉမတေႃႇ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ယူႇ လႄႈ ၵူၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်လၢၼ်ႉ လႆႈပၢႆႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်းယေး ၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ပၢင်တိုၵ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼိူဝ် လွင်ႈၼိမ်သဝ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ ၼႂ်းၵႃႈလွင်ႈတၢင်းလူင် 2 ဢၼ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်လႆႈဢုပ်ႇၵၼ် ၼႂ်းပၢင်ၵုမ် ဢႃႇသီႇယၼ်ႇ ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်း လွင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႈ ၶဝ်ႈပႃးယူႇ လွင်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ။
ပိူဝ်ႈတႃႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ဢႃႇသီႇယၼ်ႇ လႆႈႁဵတ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်းႁူမ်ႈၵၼ် 5 ၶေႃႈ ပႃးၸဵမ်လွင်ႈၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈတိုၵ်းတေႃးၵၼ် လႄႈ လွင်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်သေတႃႉ ဢမ်ႇႁၼ်မီးလွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈသင်။ ၸွမ်ၽွင်းလူင် မိူင်းသိင်ႇၵႃႇပူဝ်ႇ ဝင်း ဝႃႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်း ဢႃႇသီႇယၼ်ႇ ႁႂ်ႈလီတီႈသုတ်းသေတႃႉ ပၼ်ႁႃမၢင်လွင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ပၼ်ႁႃ မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ပၼ်ႁႃ ၶၢဝ်းယၢဝ်းလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႄႈလိတ်ႈလႆႈ ၵမ်းသိုဝ်ႈ လႄႈ လွင်ႈဢၼ်ဝႃႈ တေလႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တႄႉ လူဝ်ႇလႆႈယွမ်းႁပ်ႉပၼ် ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။
ယွၼ်ႉလၢတ်ႈၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ တေယွၼ်ႇယွမ်းသေ ဢမ်ႇႁဵတ်းသင် ဢမ်ႇၸႂ်ႈ၊ တေလႆႈသိုပ်ႇၶတ်းၸႂ် တႃႇမီးလွင်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵေႃႇသၢင်ႈ၊ ႁႂ်ႈမီး လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇၵင်သေ ၼင်ႇႁိုဝ် တႃႇႁႃလႆႈ ၶေႃႈတွပ်ႇ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢႃႇသီႇယၼ်ႇ တိုၵ်ႉၶတ်းၸႂ် ႁဵတ်းသၢင်ႈယူႇ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး မၼ်းၸဝ်ႈတုၵ်းယွၼ်းပႃးဝႃႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် မိူင်းဢူၺ်းလီတင်း ဢႃႇသီႇယၼ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ် မိူင်းဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇ လႄႈ မိူင်းၶႄႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈ ၸွႆႈႁႃသဵၼ်ႈတၢင်းလီတီႈသုတ်း တွၼ်ႈတႃႇ မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ဢႃႇသီႇယၼ်ႇ တိုၵ်ႉၶတ်းၸႂ်ယူႇၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈ မိူင်းထႆး လႆႈၵၢႆႇၵႂၢမ်း တႃႇၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ဢႃႇသီႇယၼ်ႇ ၼႂ်းလိူၼ်တီႇသႅမ်ႇပႃႇ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ လွင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉသေ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ဢသီးယႅၼ်းၶဝ် လၢတ်ႈဝႃႈ ၼႆႉမၼ်းတေၸၢင်ႈပဵၼ် လွင်ႈၵမ်ႉထႅမ် တႃႇသၢင်ႈၵၢၼ် ၶေႃႈၽွမ်ႉၸႂ် 5 ၶေႃႈ ဢၼ်လႆႈတမ်းဝၢင်းမႃး တွၼ်ႈတႃႇ မိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။
ငိူၼ်ႈငဝ်ႈၶၢဝ်ႇ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]- Tan Tam Mei. "Integration, not isolation: Asean and partners must show a different way forward, says PM Wong" — The Straitstimes, October 12, 2024
- Fabian Koh. "ASEAN must grow with less emissions, look to external partners to finance regional power grid: PM Wong" — Channel News Asia, October 9, 2024
- VOA News. "မြန်မာ့အရေး အာဆီယံကို ကန်နဲ့တရုတ်ကူညီဖို့ စင်္ကာပူဝန်ကြီးချုပ်ပန်ကြား" — VOA News, October 14, 2024