ၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ ဢိၼ်ႇတူဝ်ႇၼီးသျႃး ၶွတ်ႇၽွတ်ႈၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ
ဝၼ်းၸၼ်၊ ဢွၵ်ႇထူဝ်ႇပႃႇ 21၊ 2024
မိူဝ်ႈဝၼ်းဢႃးတိတ်ႉၼၼ်ႉ ပရႃပူဝ်ဝူဝ် သူပီယၼ်တူဝ်ႇ လႆႈထုၵ်ႇလိူၵ်ႈပဵၼ် ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၵေႃႉထူၼ်ႈ 8 ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်မီးႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း မူႇသလိမ်ႇ ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉသေ လႆႈယဝ်ႉတူဝ်ႈ ၶၢဝ်းတၢင်းမၼ်း ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ၵဝ်ႇ ဢၼ်ထုၵ်ႇၼႄးဝႃႈ မၼ်းပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈ ၽွင်းဝၼ်းလပ်းသိင်ႇ ၽွင်းငမ်း ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ ၽၢႆႇသိုၵ်း ဢိၼ်ႇတူဝ်ႇၼီးသျႃး တေႃႇထိုင် ႁေႃၸွမ်ၸိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။
ၽွင်းလူင်ၽၢႆႇၵႅတ်ႇၵင်ႈၵဝ်ႇ ဢၼ်လႆႈဢႃႇယု 73 ပီ မိူဝ်ႈဝၼ်းၽတ်းၼၼ်ႉ ဝၢႆးသေ မၼ်းၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ ၼိူဝ်ၵျၢမ်းၵူဝ်ႇရၢၼ်ႇ တီႈၼႃႈၽူႈတႅၼ်းၽွင်းၶဝ် လႄႈ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်ယဝ်ႉ မီးၵူၼ်းပၼ်ႁႅင်းမၼ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင် ဢၼ်ယုၵ်ႉမိုဝ်း ႁွင်ႉသႅၼ်ႇ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢႆႉ လႄႈ ပၢႆႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ တဵမ်ဝႆႉ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ဝဵင်းလူင် ၵျႃႇၵႃႇတႃႇသေ ၵူၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင် မႃးၸူႉတုမ်ၵၼ် တႃႇႁဵတ်းပွႆး ၼႆယဝ်ႉ။
ၼုင်ႈၽႃႈၾိင်ႈထုင်း ပီႇတႃႇဝီႇ သီသွမ်ႇ လႄႈ မၢၵ်ႇႁူဝ် သီလမ်သေ သူပီယၼ်တူဝ်ႇ လုၵ်ႉမႃး တီႈၼိူဝ် ႁွင်ႈႁူးလႅတ်ႇ ၵႃးဝႅၼ်ႇ သီၶၢဝ်သေ ယုၵ်ႉမိုဝ်း တူင်ႉတၵ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း မိူဝ်ႈၽွင်း ၵႃးမၼ်း ၶတ်းၸႂ် တႃႇတေ လတ်းၽၢၼ်ႇ ၽူႈပၼ်ႁႅင်း ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင် ဢၼ်ႁွင်ႉၸိုဝ်ႈမၼ်းသေ ႁွင်ႉသႅၼ်ႇဝႃႈ “ပရႃပူဝ်ဝူဝ် ႁႂ်ႈၵၢမ်ႇလီသေၵမ်း - ၵိပ်ႉပရၢၼ်ႇ” ၼႆသေ တဵမ်သဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ႁူင်းႁေႃသၽႃး ၵႂႃႇၸူး ႁေႃၸွမ်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉ။
ဝၢႆးသေ လႆႈမၼ်ႈၵႅၼ်ႇ ၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈ လၢႆၸူဝ်ႈမူင်းယဝ်ႉ မိူဝ်ႈဝၢႆးဝၼ်း ဝၼ်းဢႃးတိတ်ႉၼၼ်ႉ ၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ ဢၼ်ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်း ဢိၼ်ႇတူဝ်ႇၼီးသျႃး ၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းလူင် ၼႂ်းၸုမ်းလူပွင်ၸိုင်ႈ မၼ်းၸဝ်ႈၼႆႉ မီးၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း 109 ၵေႃႉ ပႃးၸဵမ်ၽွင်းလူင်၊ ၵႅမ်ၽွင်းလူင် လႄႈ ၽူႈၼမ်းၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸၼ်ႉထၢၼ်ၽွင်းလူင်လၢႆလၢႆၸုမ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ပရႃပူဝ်ဝူဝ် ၼႆႉ ပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢိၼ်ႇတူဝ်ႇၼီးသျႃး ၵေႃႉထူၼ်ႈ 8 ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပၢၼ် ၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇ ၵျူဝ်ႇၵူဝ်ႇဝီႇတူဝ်ႇတူဝ်ႇၼၼ်ႉ ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မီး 34 ၵေႃႉၵွႆး။ ၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈလူင်၊ ၼႂ်းၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၼ်းၼၼ်ႉ ပႃးၽူႈႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်း ပႃႇတီႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈ 7 ပႃႇတီႇ ဢိၵ်ႇပႃး ၽွင်းလူင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႉထူၼ်ႈသွင်ၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး ၸွမ်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇ ၵျူဝ်ႇၵူဝ်ႇဝီႇတူဝ်ႇတူဝ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ပဵၼ် ၵိပ်ႉရၢၼ်ႇ ရႃႇၵႃႇပူႇမိင်ႇ ရႃႇၵႃႇ ၽူႈၵွၼ်းဝဵင်းၵဝ်ႇ ဝဵင်းသူႇရႃႇၵႃႇတႃႇ ဢႃႇယု 37 ပီ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵျူဝ်ႇၵူဝ်ႇ ဝီႇတူဝ်ႇတူဝ်ႇ လႄႈ ပရႃပူဝ်ဝူဝ် ပဵၼ်ၽူႈၶေႉၶဵင်ႇၵၼ် တႃႇၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူဝ်ႈပီ 2014 လႄႈ 2019 ၼၼ်ႉသေ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉ လွင်ႈမၼ်းလႆႈသုမ်းမႃးၼၼ်ႉ။
သရီမူလျႃၼီ ဢိၼ်းတရႃႇဝတီႇ ဢၼ်ယၢမ်ႈပဵၼ် ၽူႈၵွၼ်း ယေးငိုၼ်းလုမ်ႈၾႃႉ လႄႈ ၸုမ်းၵွင်တိုၼ်းငိုၼ်း လုမ်ႈၾႃႉသေ လႆႈဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းမႃး မိူဝ်ႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈ 2 ပွၵ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်မႃး ၽွင်းလူင်ၽၢႆႇငိုၼ်းတွင်း ပွၵ်ႈၵမ်း 3 ။ ၽူႈထတ်းသၢင်ႈၶဝ် ႁွင်ႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၼ်းဝႃႈ "လူင်ပွင်ၸိုင်ႈပီးဢုတ်းတုတ်း"ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေတိူဝ်းပၼ် ငိုၼ်းၸႂ်ႉၸၢႆႇ ၽၢႆႇၵႅတ်ႇၵင်ႈ လႄႈ ငိုၼ်းလိူၼ် ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် သေ တေလဵင်ႉပၼ် ၶဝ်ႈဝၼ်း လုၵ်ႈႁဵၼ်း 85 လၢၼ်ႉၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။
ငိူၼ်ႈငဝ်ႈၶၢဝ်ႇ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]- Stefanno Sulaiman and Stanley Widianto. "Indonesia's Prabowo swears in cabinet of over 100 ministers, deputies" — Reuters, October 21, 2024
- NINIEK KARMINI Associated Press. "New President Subianto swears in Indonesia’s largest Cabinet since 1966, with 109 members" — AP News, October 21, 2024
