ၸုမ်းႁိူဝ်းၺွပ်းပႃး ၾီလိပ်ႈပိၼ်း ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇတီႈ ထဵင်မေႃးၵၼ် ၼႂ်းပၢင်ႇလၢႆႇၶႄႇၸၢၼ်း
ဝၼ်းၽတ်း၊ မေႇ 16၊ 2024
မိူဝ်ႈ လိူၼ်မေႇ 15 ၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် ႁိူဝ်းၺွပ်းပႃ ၾီလိပ်ႈပိၼ်း ႁူဝ်သိပ်းမၼ်း ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇတီႈ ၼႃႈၼမ်ႉ ဢၼ်ၶႄႇၶဝ် ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ တီႈၼႂ်း ပၢင်ႇလၢႆႇၶႄႇၸၢၼ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပဵၼ်တႃႇၵႂႃႇသူင်ႇ ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ၸိူဝ်းဢၼ်လူဝ်ႇၼၼ်ႉသေဢမ်ႇၵႃး ၸွမ်းလူၺ်ႈတိုဝ်းၵမ် သုၼ်ႇၵႂႃႇမႃးလွတ်ႈလႅဝ်း တီႈၼႂ်းၼႃႈၼမ်ႉ ဢၼ်မီးလွင်ႈထဵင်မေႃးဝႃႈ ပဵၼ်ၶွင်ၵဝ်ၶွင်မႂ်းၼၼ်ႉသေ ႁိူဝ်းၺွပ်းပႃၸိူဝ်းၼႆႉ ၸင်ႇလႆႈၵႂႃႇမိူၼ်ၼင်ႇၼၼ်ယဝ်ႉ။ တမ်ႇငႃႈၸိူဝ်းၼႆႉ ယိပ်း ၸွမ်ပိဝ်ဢွၼ်ႇ ၾီလိပ်ႈပိၼ်း ၶွၼ်းဝႆသေ ဢွၼ်ၵၼ်ၶၼ်ပၢၵ်ႇဝႃႈ ၾီလိပ်ႈပိၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းႁဝ်း၊ ၶႄႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇလႄႈ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။
မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး သွင်ဝူင်ႈၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ႁိူဝ်းသိုၵ်း ပႂ်ႉၽင်ႇၼမ်ႉၶႄႇ ဢၼ်မီးႁိမ်း မူႇၵုၼ် Scarborough Schoal တီႈၼႂ်း ပၢင်ႇလၢႆႇၶႄႇၸၢၼ်းၼၼ်ႉ လႆႈဢဝ် လွတ်ႇၼမ်ႉ ထူဝ်းထွင်းသႂ်ႇ ႁိူဝ်းၾီလိပ်ႈပိၼ်းသွင်လမ်းလႄႈ ထိုင်မႃး လိူၼ်မေႇ 15 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၾီလိပ်ႈပိၼ်း မွၵ်ႈ 200 ၼႆႉ ဢဝ်တင်း ႁိူဝ်းၺွပ်းပႃ ဢၼ်ယႂ်ႇ သွင်လမ်းလႄႈ ဢိၵ်ႇတင်း ႁိူဝ်းဢွၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉသေ လႆႈဢွၼ်ၵၼ် တုမ်ၵၼ်သေ ၵႂႃႇႁွတ်ႈထိုင် တီႈၼၼ်ႈယဝ်ႉ။
ႁိုင်လၢႆၸူဝ်ႈမူင်း ဢၼ်ပဵၼ် ႁိူဝ်းသၢင်းၽေႃးပႂ်ႉၽင်ႇၼမ်ႉ ၾီလိပ်ႈပိၼ်း လႆႈႁွတ်ႈမႃးတီႈ ႁိူဝ်းၺွပ်းပႃၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ လႆႈမႃးပၼ် တၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉ၊ ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ လႄႈ လႆႈမႃးတမ်းပၼ် မၢၵ်ႇၼင် ဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈ လႅၼ်ၼမ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈၼိူဝ်မၢၵ်ႇၼင်ၼိူဝ်ၼမ်ႉၼၼ်ႉ လႆႈတႅမ်ႈဝႆႉ WPS ဢၼ်ပဵၼ်တူဝ်ယေႃႈ ပၢင်ႇလၢႆႇ ၾီလိပ်ႈပိၼ်း ပွတ်းတူၵ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
လိူဝ်သေ ၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ဢဝ် ႁိူဝ်းၺွပ်းပႃ မႃးၼၼ်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၶဝ်တေ ၵႂႃႇတီႈ ၼႃႈၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ တီး မူႇၵုၼ် Scarborough Shoal သေ တေ ၵႂႃႇသူင်ႇပၼ် ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းတိုၵ်ႉၺွပ်းပႃယူႇၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပႆႇလႆႈႁၼ် ႁိူဝ်းပႂ်ႉၽင်ႇၼမ်ႉၶႄႇ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တပ်ႉပႂ်ႉၽင်ႇၼမ်ႉ ၾီလိပ်ႈပိၼ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ လႆႈပွႆႇႁိူဝ်း ပႂ်ႉၽင်ႇၼမ်ႉ ၵႂႃႇ တႃႇၵႅတ်ႇၵင်ႈပၼ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၵႂႃႇယူႇၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ မူႇၵုၼ် Scarborough Shoal ဢၼ်ၾီလိပ်ႈပိၼ်းၶဝ်ႁွင်ႉဝႃႈ Panatag ၼၼ်ႉ ၶႄႇၶဝ် လႆႈသိမ်းဢဝ်တီႈ ၾီလိပ်ႈပိၼ်း မိူဝ်ႈပီ 2012 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ငိူၼ်ႈငဝ်ႈတိုၼ်း
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]- Reuters. "Philippines seeks to ensure safety of civilian mission in South China Sea" — Reuters, May 15, 2024
- Reuters. "Philippine group calls civilian mission in South China Sea a 'major victory'" — VOA news, May 16, 2024
- Jim Gomez. "Chinese coast guard shadows Filipino activists sailing toward disputed shoal" — AP news, May 15, 2024
- Chris Buckley and Camille Elemia. "China Deploys Dozens of Ships to Block Philippine Protest Flotilla" — The New York Times, May 14, 2024
- Jim Gomez / Ap. "100-Boat Convoy of Filipino Fishers, Activists Sets Sail to Disputed Shoal in South China Sea" — Time, May 15, 2024