ဝႅတ်ႉၼမ်း လိူၵ်ႈငႃ ၽွင်းလူင်ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၵူၼ်းမိူင်း တႃႇပဵၼ်ၸဝ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ

ဝၼ်းၸၼ်၊ မေႇ 20၊ 2024 

ၽွင်းလူင်ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၵူၼ်းမိူင်း တိူဝ်ဝ်လမ်

မိူဝ်ႈ လိူၼ်မေႇ 18 ၼၼ်ႉ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၸိုင်ႈမိူင်း လႆႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈမႃးဝႃႈ ပႃႇတီႇၶွမ်ႇမိဝ်ႇၼိတ်ႉ ဝႅတ်ႉၼမ်း လႆႈလိူၵ်ႈငႃ ၽွင်းလူင်ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၵူၼ်းမိူင်း တိူဝ်ဝ်လမ် တႃႇပဵၼ်မႃး ၸဝ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈၸွမ်ၸိုင် ၵေႃႉဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉ လႆႈထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇမႃး ၽွင်းလၢႆးၵၢၼ်တိုၵ်းတေႃး လွင်ႈၵိၼ်သူးၵိၼ်လၢပ်ႈၼၼ်ႉသေ ပႃႇတီႇၶွမ်ႇမိဝ်ႇၼိတ်ႉ ၸင်ႇလႆႈ လိူၵ်ႈငႃ ၸဝ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ မႃးၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။

တီႈၵၢၼ်တိုၵ်းတေႃး လွင်ႈၵိၼ်သူးၵိၼ်လၢပ်ႈ တီႈဝႅတ်ႉၼမ်း ဢၼ် ငုယိၼ်ၽူးထယၢဝ် ၸွမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ပႃႇတီႇၶွမ်ႇမိဝ်ႇၼိတ်ႉ ဢွၼ်ႁူဝ်ႁဵတ်းမႃးၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၽူႈမီးၸၼ်ႉထၢၼ်ႈသုင် လႄႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ထႅၼ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ဢိၵ်ႇတင်း ၵူၼ်းႁူဝ်ႁဵင်မၼ်း လႆႈထုၵ်ႇၺႃးၺွပ်းမႃးယဝ်ႉ။

ဢေႇၵျႅၼ်ႇသီႇၶၢဝ်ႇဝႅတ်ႉၼမ်း လၢတ်ႈမႃးဝႃႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းပေႃးလိတ်ႉပျူႇရူဝ်ႇ ၵေႃႇမတီႇငဝ်ႈငုၼ်း ပႃႇတီႇၶွမ်ႇမိဝ်ႇၼိတ်ႉ လႆႈၽွမ်ႉၸႂ်မႃးၼိူဝ် လွင်ႈလိူၵ်ႈ ၽွင်းလူင် ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၵူၼ်းမိူင်း တိူဝ်ဝ်လမ် တႃႇပဵၼ် ၸွမ်ၸိုင်ႈမႂ်ႇမႃး ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။

တိူဝ်ဝ်လမ် ဢႃႇယု 66 ပီၼႆႉ တႄႇဢဝ် ပီ 2016 လႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၽွင်းလူင်ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႃးသေ မၼ်းလႆႈ ယိပ်းၵမ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼိူဝ် လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း တီႈမိူဝ်းၶွမ်ႇမိဝ်ႇၼိတ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႉၶ်ျၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ် ဝူဝ်ႇဝၼ်ႇတုၼ်း ဢၼ်ဢႃႇယုၸဝ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈ တိုၵ်ႉႁႃမီးပီၼိုင်ႈၵူၺ်းၼၼ်ႉ လႆႈထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇၵႂႃႇသေ ၼႂ်းၵႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းလႆႈထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇ ယွၼ်ႉလူၺ်ႈ ၽွၼ်းယွၼ်ႈလၢႆးငၢၼ်း ၵၢၼ်တိုၵ်းတေႃး လွင်ႈၵိၼ်သူးၵိၼ်လၢပ်ႈၼၼ်ႉ လႆႈပဵၼ်မႃး ထႅၼ်ႈၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် လိုၼ်းသုတ်း ဢၼ်ထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၸိုင်ႈမိူင်း လႆႈလၢတ်ႈမႃႈဝႃႈ ထရၢၼ်ႇတၼ်မၼ် ဢၼ်ဢႃႇယု မီႈ 61 ပီၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈထုၵ်ႇလိူၵ်ႈငႃ တႃႇပဵၼ် ၽူႈၼမ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝႅတ်ႉၼမ်းမႂ်ႇ ဝႃႈၼႆသေ ၼႂ်းၵႃႈ ထႅၼ်ႈတႃႈၶုၼ်သီႇတီႈ ဝႅတ်ႉၼမ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈပႃး တႃၶုၼ်ႈၼႆႉ တီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ။

မၼ်ၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် တိုၵ်ႉႁၢပ်ႇၵၢၼ်ဝႆႉ ၵႅမ်ၽူႈၼမ်း သၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယူႇသေ မၼ်းတေလႆႈသိုပ်ႇပုတ်ႈ ဢွင်ႈတီႈ ၽူႈၼမ်း Vuong Dinh Hue ဢၼ်ထုၵ်ႇယွၼ်းတႃႇထွၼ်တူဝ်းဢွၵ်ႇ တီႈတႃၶုၼ်ႈ ယွၼ်ႉလူၺ်ႈ မီးလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ် ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ႁူမ်ႈပႃႈ ၵေႃႇမတီႇငဝ်ႈငုၼ်း လႆႈႁပ်ႉၶၢမ်ႇ လွင်ႈလိူၵ်ႈငႃၸိူဝ်းၼၼ်ႉမႃးသေတႃႉ လူဝ်ႇလႆႈၸႅၵ်ႇၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် တီႈ ပၢင်ၵုမ်သၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်းၼႂ်း ဝူင်ႈတေမႃးၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ။

ၵေႃႇမတီႈငဝ်ႈငုၼ်း မွၵ်ႇလၢတ်ႈမႃးဝႃႈ ထႅၼ်ႈၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်တင်းသဵင်ႈၼႆႉ လွင်ႈလႆႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်၊ လူဝ်ႇလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်မီးသဵတ်ႉၸႃႇ ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈပဵၼ် တီႈတႅၵ်ႈၼိူင်း ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈ လိူၼ်မေႇ 16 ဝၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ထယၢဝ်ႇသီႇမၢႆ ဢၼ်ပဵၼ် ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းတႃႇသေႇ တီႈ လုမ်းၶုၼ်ၼၢမ်းၵၢၼ် ၵေႃႇမတီႇငဝ်ႈငုၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇတႃၶုၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ။

တႃၶုၼ်ၼၼ်ႉၼႆႉ ပေႃးဝႃႈ ထႅၼ်ႈတႃၶုၼ်သီႇတီႈ ဝႅတ်ႉၼမ်းယဝ်ႉၼႆ ၼၼ်ႉမၼ်းပဵၼ် တႃၶုၼ် ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတီႈသုတ်းယဝ်ႉ။

ထႅၼ်ႈတႃၶုၼ်သီႇတီႈ ဝႅတ်ႉၼမ်းၼႆႉ ပဵၼ် ၸွမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်းပႃႇတီႇၶွမ်ႇမိဝ်ႇၼိတ်ႉ၊ ၸဝ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈ၊ ၸွမ်ၽွင်းလူင် လႄႈ ၽူႈၼမ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ၼႂ်းၵႃႈ 18 လိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈ သွင်ၵေႃႉ၊ ၽူႈၼမ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ၊ ၵႅမ်ၸွမ်ၽွင်းလူင် လႄႈ ၽူႈယႂ်ႇ ၵေႃႇမသျိၼ်ႇပၢႆးမၢၵ်ႈမီးပႃႇတီႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈထွၼ်တူဝ်မႃးလႄႈ လွင်ႈ မၢႆထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇၼႆႉ ၼႂ်းၵႃႈ ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း ပေႃးလိတ်ႉပျူႇရူဝ်ႇ ဢၼ်မီး 18 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၵိုတ်းယူႇ 12 ၵေႃႉၵူၺ်းယဝ်ႉ။

ႁူမ်ႈဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ မိူဝ်ႈ မေႇ 16 ၼၼ်ႉ ပႃႇတီႇၶွမ်ႇမိဝ်ႇၼိတ်ႉ လႆႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈမႃးဝႃႈ ၶဝ်လႆႈ တၢင်ႇၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းမႂ်ႇ သီႇၵေႃႉ ဢိၵ်ႇတင်းတီႈယူႇ မၢႆႇၼၼ်ႉယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။

တီႈဝႅၼ်ႉၼမ်းၼႆႉ လွင်ႈသၢႆငၢႆၵၢၼ်မိူင်း ဢမ်ႇၼိမ်ဢမ်ႇမၼ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇသူႈၵႆႉပဵၼ်သေ တွၼ်ႈတႃႇ ပိၼ်ႇလၢႆႈတႃၶုၼ် ၼႆၵေႃႈ ၵႆႉႁၼ်ၶဝ် ၽၢင်ႉသေ ႁဵတ်းသၢင်ႈမႃႈယဝ်ႉ။

လိူဝ်သေၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် ၵမ်ႉထႅမ်ၸွမ်းၼိူဝ် လၢႆးၵၢၼ်လွင်ႈတိုၵ်းတေႃးၽဵဝ်ႈမူၺ်ႈ လွင်ႈၵိၼ်သူးၵိၼ်လၢပ်ႈ ၼၼ်ႉဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။

ငိူၼ်ႈငဝ်ႈတိုၼ်း

• Reuters. "Vietnam Communist party names security minister as president" — VOA News, May 18, 2024
• Aniruddha Ghosal. "Vietnam nominates its public security minister as new president" — AP News, May 18, 2024
• Al Jazeera. "Vietnam nominates public security minister to be new president" — Al Jazeera, May 18, 2024