ဢီႇရၢၼ်း ဢဝ်မၢၵ်ႇမိသ်ႉသၢႆးယိုဝ်းၶိုၼ်း ဢိတ်ႇသရေး

ဝၼ်းသဝ်၊ ၸုၼ်ႇ 14၊ 2025 

ၵၢၼ်ၵႅတ်ႇၵင်ႈ Iron Dome ၶွင် ဢိတ်ႇသရေး (ၶႅပ်းႁၢင်ႈၵဝ်ႇ)

မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျုၼ်ႇ 13 ၵၢင်ၼႂ် ယွၼ်ႉဢိတ်ႇသရေးၶဝ် လူမ်ႇတိုၵ်း ဢွင်ႈတီႈမီးၼိဝ်ႇၶလီးယႃး ဢိၵ်ႇ ဢွင်ႈတီႈမီးရွၵ်ႉၶႅတ်ႉယိုဝ်းၵႆလႄႈ ၼႂ်ၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ် ဢီႇရၢၼ်းၶဝ် ၶိုၼ်းဢဝ်တရူၼ်း UAVs မွၵ်ႈ 100 လမ်း ဢိၵ်ႇတင်း မၢၵ်ႇမိသ်ႉသၢႆးသူင်ႇတိုၵ်း ၼႂ်းမိူင်း ဢိတ်ႇသရေးၶိုၼ်းၼႆ ၸွမ်သိုၵ်း ထၢၼ်ၽၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄဢိတ်ႇသရေး ဢႅသ်ႉၾီႇၻႅတ်ႉၾရႅၼ်ႉ လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆသေ ၽၢႆႇဢိတ်ႉသရေးၶဝ်ၵေႃႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇႁၢမ်ႈသီးလွင်ႈၼႆႉဝႆႉယူႇ။

မိူဝ်ႈဝၼ်းသုၵ်းၼၼ်ႉ ဢီႇရၢၼ်း ယိုဝ်းမၢၵ်ႇၼူၾႆး ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်း တႃႇတေတွပ်ႇတႅၼ်း ဝၢႆးသေ ဢိတ်ႇသရေး ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်ၵႂႃႇယိုဝ်းၼၼ်ႉ သဵင်သၢႆလႅင်း ပၼ်ၾၢင်ႉ ၼႂ်းမိူင်းဢိတ်ႇသရေး လႆႈငိၼ်းသဵင်မႃး။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁိုင်သင် မၢၵ်ႇၼူၾႆး ပွၵ်ႈၵမ်းသွင် ယိုဝ်းသႂ်ႇ ဢိတ်ႇသရေး။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ လတ်းၽၢၼ်ႇ လွၵ်းလၢႆးႁႄႉၵင်ႈ မၢၵ်ႇၼူၾႆး ဢိတ်ႇသရေး Iron Dome သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ မီးလွင်ႈလူႉသုမ်း လႄႈ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ၼႆသေတႃႉ လွင်ႈလူႉသုမ်း တင်းမူတ်းၼၼ်ႉ ပႆႇၸႅင်ႈလႅင်းလီ။

ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 4:30 မူင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းသဝ်ၼၼ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄ ဢိတ်ႇသရေး တႅမ်ႈဝႆႉ ၼိူဝ်သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းဝႃႈ “ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းဢိတ်ႇသရေးၶဝ် လႅၼ်ႈၶဝ်ႈၸူးတီႈပႅပ်ႉ တီႈဢိတ်ႇသရေး ပွတ်းႁွင်ႇ ယွၼ်ႉသဵင်သၢႆလႅင်း ဢွၵ်ႇမႃး၊ ယွၼ်ႉ ဢီႇရၢၼ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇၼူၾႆးထႅင်ႈ” ၼႆယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းသၢမ် ဢမ်ႇၼၼ် တိုၵ်ႉပဵၼ် တွၼ်ႈၼိုင်ႈ ၼႂ်းပွၵ်ႈၵမ်းသွင်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉၸွမ်းၵမ်းလဵဝ်။

မိူဝ်ႈပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတီႈ ဢီႇရၢၼ်းသေ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင် 100 ပၢႆ တႃႇသွင်သုပ်ႈၼႆ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ဢိတ်ႇသရေးၼႆႉ မီးဝႆႉ ၶိူင်ႈၵႅတ်ႇၶႄ မၢၵ်ႇၼူၾႆး ဢၼ်ၶႅင်လႅင်း ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ Iron Dome သေ မၼ်းႁႄႉၵင်ႈလႆႈ မၢၵ်ႇၼူၾႆး ၵမ်ႈၼမ် ၼႆ ၸုမ်း IDF ၶဝ် လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ IDF ၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ႁူင်းၵေႃႇသၢင်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈ လႆႈၺႃးယိုဝ်းသႂ်ႇ ယွၼ်ႉၸိူဝ်းဢၼ်လွတ်ႈ လွင်ႈႁႄႉၵင်ႈမႃးၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။

ဝီးတီးဢူဝ်း လႄႈ ၶႅပ်းႁၢင်ႈ ၼႄဝႆႉ ႁူင်းႁေႃ ဢၼ်လူႉၵွႆ ဢမ်ႇၼၼ် ဢၼ်မီးလွင်ႈၽႆးမႆႈ တင်းၼမ်။ ၸုမ်း IDF ၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း 21 ၵေႃႉ လႄႈ ၵူၼ်းပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း 2 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။

ၼႂ်းႁွၼ်ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇၼူၾႆး မႃးထႅင်ႈ ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းသေ IDF ၶဝ် လၢတ်ႈဝႃႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈ လႆႈထုၵ်ႇႁႄႉႁၢမ်ႈ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတင်းမူတ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်း လၢတ်ႈဝႃႈ “ယၢမ်းလဵဝ် တပ်ႉသွၵ်ႈႁႃ လႄႈ ၵူတ်ႇထတ်း တိုၵ်ႉတူင်ႉၼိုင်ယူႇ တီႈလၢႆလၢႆတီႈ ၼႂ်းမိူင်း ဢၼ်လႆႈႁပ်ႉၶၢဝ်ႇ လွင်ႈမၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇၼၼ်ႉယူႇ” ၼႆယဝ်ႉ။

လွင်ႈဢၼ် ဢီႇရၢၼ်း တွပ်ႇတႅၼ်းၶိုၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝၢႆးသေ ဢိတ်ႇသရေး ယိုဝ်းသႂ်ႇ ဢီႇရၢၼ်း 200 ပွၵ်ႈလိူဝ်လိူဝ်သေ သိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈ ၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ဢၼ်ယႂ်ႇလူင် ဢၼ်တႄႇႁဵတ်းမႃး ၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ၼႆ ၽူႈတၢင်လၢတ်ႈ IDF ဢၼ်ပဵၼ် ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ဢႅပ်ႉၾီႇ တႅပ်ႉၾရိၼ်ႇ လၢတ်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းသုၵ်းၼၼ်ႉ။ လွင်ႈဢၼ် ဢိတ်ႇသရေးၶဝ် ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ယူႇ ၼႆ တႅပ်ႉၾရိၼ်ႇ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။

ၽွင်းတၢင် U.N ဢီႇရၢၼ်း လၢတ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းသုၵ်းၼၼ်ႉဝႃႈ ယွၼ်ႉ ဢိတ်ႇသရေးၶဝ် ယိုဝ်းလႄႈ ၵူၼ်းတၢႆ 78 ၵေႃႉ လႄႈ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း 320 ၵေႃႉလိူဝ် ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။

ဢိတ်ႇသရေး လႆႈယိုဝ်းသႂ်ႇ ဢီႇရၢၼ်း ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း မိူဝ်ႈၸဝ်ႉဝၼ်းသုၵ်းၼၼ်ႉသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၵၢၼ်သိုၵ်းၶဝ် ယိူင်းဢၢၼ်း တီႈႁူင်းၵၢၼ် ၼိဝ်ႇၵလီးယႃး ဢီႇရၢၼ်း၊ ၸဝ်ႈပၢႆးသၢႆႊၼိဝ်ႇၵလီးယႃး လႄႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၸၼ်ႉသုင် ၽၢႆႇသိုၵ်း ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။

ငိူၼ်ႈငဝ်ႈၶၢဝ်ႇ

• Joe Walsh, Haley Ott, Tucker Reals and Kerry Breen. "Iran launches missiles at Israel, and some hit Tel Aviv, as Israel attacks Iranian nuclear sites and commanders" — CBS News, JUNE 14, 2025
• The Wall Street Journal. "Iranian Retaliatory Attacks Kill Three in Israel" — The Wall Street Journal, JUNE 14, 2025
• Umut Uras, Nils Adler, Usaid Siddiqui and Hafsa Adil. "Iran hits Israel with retaliatory strikes after nuclear site attacks" — Al Jazeera, JUNE 14, 2025
• Rebecca Ratcliffe (now); Adam Fulton, Robert Mackey, Maya Yang, Léonie Chao-Fong, Hayden Vernon, Amy Sedghi, Vicky Graham, Tom Bryant and Jonathan Yerushalmy (earlier). "Sirens sound in Tel Aviv and Jerusalem, explosions heard at Tehran airport – as it happened" — The Guardian, JUNE 14, 2025